İran ve Irak’la sınır kapılarının kapanması geçici alternatif yolları gündeme getirdi. İhracat ve ithalat taşımaları, sınırlarda oluşturulacak tampon bölgelerden yapılacak.
Çin’den çıkan ve hızla dünyaya yayılan koronavirüs salgınının komşuya kadar sıçraması, dış ticarete sekte vurdu. Türkiye’nin en önemli ihracat pazarlarından olan İran ve Irak ile sınırların kapatılmasının ardından, bu ülkelerle olan dış ticaret taşımalarının devamı için alternatif çözümü arayışı başladı. Ticaret Bakanlığı, ihracatçı ve taşımacıların da görüşlerini alarak, sınırı geçmeden mal teslimatı yapılmasını sağlayacak ‘tampon bölge’ oluşturulması için harekete geçti.
Bilindiği üzere; koronavirüs salgını İran’da hızla yayılmaya başlayınca Türkiye dahil diğer komşu ülkeler olası risklere karşı önceki hafta İran’la sınırı kapatmıştı. Ardından virüs Irak’ta görülünce geçen hafta da bu ülke ile sınırların kapatılması gündeme geldi. Türkiye’nin İran ve Irak’la sınırlarını kapatması hem hükümeti hem de ihracatçı ve taşımacıları harekete geçirdi. Çünkü başta Irak olmak üzere bu iki ülke, ihracat öncelik olmak üzere Türkiye’nin dış ticaretinde önemli bir yere sahip. 2019 yılında iki ülke ile Türkiye arasında 17 milyar doların üzerinde karşılıklı ticeret yapıldı. Burada büyük payı ise ihracat oluşturuyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) verilerine göre; 2019 yılında Irak’a 9.4 milyar dolarlık ihracat yapıldı, Türk TIR’ları bu dönemde yaklaşık 515 bin sefer yaptı. Geçen yıl İran’a toplamda 2.7 milyar dolarlık ihracat yapılırken, aynı dönemde karayoluyla 46 bin TIR seferi gerçekleştirildi. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Irak İş Konseyi Başkanı Emin Taha ve Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Alper Özel, bu ülkeler ile yapılan ticaretin sekteye uğramaması için bakanlık ve STK’lar bünyesinde yapılan çalışmaları DÜNYA’ya anlattı.
Yük tampon bölgeye bırakılacak, karşı taraf alacak
DEİK, Türkiye-Irak İş Konseyi Başkanı Emin Taha, “Bizim önceliğimiz elbette insan sağlığı. Ancak bu konuda gerekli önlemleri alırken bir yandan da ticaretimizi devam ettirmemiz gerekiyor. Şu anda en önemli konulardan biri ticaretin devam etmesi için ‘tampon bölge’ oluşturulması. Ticaret Bakanlığı bu konuda çalışma yapıyor. Irak’tan çekici gelecek, Türkiye’deki dorseyi yüküyle birlikte götürecek, sonra da dorseyi geri getirecek. Bu noktada elbette firmalarımızın bir takım endişeleri de mevcut. Irak tarafına ne kadar güvenebiliriz bilemiyoruz. Bu da ister istemez, iş hacminin deşmesine sebebiyet verebilir. Tampon bölge için sıfır noktada böyle bir alan yok. Habur’dan nehir geçiyor ve köprüler var. Dolaysıyla tampon bölgenin ya Habur’dan önce Silopi-Habur arasındaki bir bölgede olması gerekiyor ya da Irak tarafına geçip Halil İbrahim tarafında bir büyük sahada. Çünkü tampon bölge için en az 15- 20 bin TIR’lık bir alana ihtiyaç var. Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı’nın yanı sıra UND, TİM ve DEİK bu konuda birlikte istişare yaparak, ticaret hacminin azalmaması için çalışıyoruz” diye konuştu. Emin Taha, Irak tarafındaki yetkililerin tedirginliğini de aktararak, “Iraklı yetkililer ve iş insanları büyük tedirginlik içinde. Görüşmeler yapıyor, onları rahatlatmaya çalışıyoruz. Her iki tarafın çıkarlarını korumak için çalışıyoruz. Tampon bölge konusu birkaç güne netleşir” dedi.
UND İcra Kurulu Başkanı Alper Özel, dernek bünyesinde oluşturulan kriz masalarında bakanlıkla iş birliği yaparak alternatif güzergâhlar üzerinde çalıştıklarını söyledi. Özel, Irak tarafında olduğu gibi İran ile yapılan ihracatın aksamaması için tampon bölge kurulmasının gündemde olduğunu söyledi. Özel, bu konuda birkaç TIR üzerinden de deneme çalışmalarına başlandığını söyledi.
Gürcistan, TIR şoföründen artık pasaport ibrazı da istiyor
Diger yandan, Gürcistan’da, önceki gün ilk koronavirüs vakası tespit edilmesinin ardından Sarp Sınır Kapısı’nda güvenlik önlemleri artırıldı. Sarp Sınır Kapısı’ndan Türkiye’ye giriş yapan yolcular, termal kameralarla taranarak görevli sağlık personelince kontrolden geçiriliyor.
Önlemler kapsamında TIR sürücülerinin Türkiye’ye girişi esnasında kimlikle geçiş yerine pasaport ibrazı uygulamasına geçildi. Sarp Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürü Tahir Demir, Sağlık Bakanlığı personelinin termal gerekli kontrolleri yaptığına dikkati çekerek, “Günlük 500 TIR kapasitesi ve küçük araç trafiğine aynı şekilde devam ediliyor.Ülkemizden çıkışlarda ve girişlerde titizlikle kontroller yapılıyor” dedi.
Kaynak: https://www.dunya.com/ekonomi/sinir-kapandi-ticaret-tampon-bolgeden-haberi-463948
